Ibnul-Kajjim, rahimehullah, je u svojoj knjizi “Es-salatu ve hukmu tarikiha” (“Namaz i propis onoga ko ga ostavlja”) detaljno govorio o propisu onoga ko ostavlja namaz koristeći kao dokaz mnogobrojne ajete i hadise koji ukazuju na kufr (nevjerstvo) ostavljača namaza, ne ostavljajući prostora sumnji u ispravnost toga mišljenja.
Od Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, prenosi se više od 30 hadisa koji, različitim tekstom, ukazuju na kufr (nevjerstvo) ostavljača namaza, ili ukazuju da je to širk, ili ukazuju da je takav izašao iz vjere. Ili, ukazuju na uzdizanje Allahove zaštite (zimmeta) od njega. Ili, pak, ukazuju na sačuvanost (krvi i imetka) onoga ko klanja naš namaz i okreće se našoj Kibli. Ili, s druge strane, pak tekst da se na Sudnjem danu od ummeta Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem, neće pozivati osim vjernici, a znak po kojem će se raspoznavati jeste – abdest. Ili, tekst koji ukazuje da će iz Vatre izaći svaki vjernik (muvehhid), a znak na osnovu kojeg će se oni prepoznati jeste sačuvanost (od vatre) dijelova tijela koji su padali na sedždu.
A ja ću od tih hadisa spomenuti slijedeće:
Hadis kojeg bilježi Muslim (1/88, 134) od Džabira b. Abdullaha, radijallahu anhu, da je rekao Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: “Između čovjeka i širka i kufra je ostavljanje namaza”. A u rivajetu Tirmizije (5/13, 2618): “Između kufra i imana jeste ostavljanje namaza”. A kod Nesaija (1/232): “Ono što razdvaja čovjeka od kufra jeste ostavljanje namaza”.
Isto tako bilježe imam Ahmed (5/364), Tirmizi (5/13, 2621), Nesai (1/231), Ibn-Madže (1/564, 1079) i ostali od Burejde el-Eslemija, radijallahu anhu, da je rekao:
“Rekao je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: “Ugovor koji razdvaja između nas i njih jeste namaz. Pa ko ga ostavi – nevjernik je”. Hadis je skupina učenjaka ocijenila vjerodostojnim poput Tirmizija, Nesaija, Hakima, Ibn-Hibbana i ostalih, Allah im se smilovao. A nema sumnje da se pod kufrom ovdje cilja na veliki kufr, kao što ćemo to kasnije pojasniti.
Šta je očigledno u meseli ostavljanja namaza?
Očigledno je da se niko ne treba dvoumiti kada je riječ o pitanju nevjerstva onoga ko ostavlja namaz, i to zbog dvije stvari pored gore navedenoga, koje oni – koji su suprotnog mišljenja – ne mogu izbjeći.
1. Prva stvar: Kufr onoga ko ostavlja namaz jeste veliki kufr, i njegov izlazak iz vjere je upravo ono što su razumjeli ashabi. U kontekstu govora onih koji ostavljača namaza smatraju nevjernikom šejh Usejmin, rahimehullah, kaže [Šerhu el-mumti']: “Što se tiče govora ashaba njih je puno. Prenosi se od 16 ashaba, a među njima je i Omer b. el-Hattab”. A spomenut ćemo i govor nekih učenjaka koji su shvatili da se govor ashaba odnosi na veliki kufr koji izvodi iz vjere.
Evo nekih od tih predaja:
- Predaja Omera, radijallahu anhu, koju bilježi Ibn Ebi-Šejbe [El-Iman 34, 103]; Mervezi [Ta’azimu kadris-salati 2/892, 923 sve do 929]): “Nema udjela u islamu onome ko ostavi namaz”. Lanac predaje je vjerodostojan do Omera, radijallahu anhu. Prenosi se od Omera preko više puteva. Predaja jasno ukazuje da Omer, radijallahu anhu, smatra onoga ko ostavlja namaz nevjernikom velikog kufra, kao što ćemo pojasniti.
-Predaja Huzejfe, radijallahu anhu, a koju bilježi Buharija (1/215, 791), kada je rekao čovjeku koga je vidio da ne upotpunjava ruku’u i sedždu: “Nisi klanjao! I kada bi umro, umro bi mimo fitre u kojoj je Allah stvorio Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem”.
Adžurijj, rahimehullah, nakon sto je spomenuo ovu i druge predaje, kaže [Šeria’, 1/296]: “Ovo upućuje da je namaz od imana, tako da onaj ko ne klanja – nema ni imana ni islama.”
Hafiz Ibn-Hadžer kaže [Fethul-Bari, 2/321]: “Ovu predaju su kao dokaz uzeli oni koji ostavljača namaza smatraju nevjernikom, jer je očevidno da je Huzejfe negirao islam onome ko je izostavio neke od njenih ruknova, tako da je negiranje islama onome ko ga je u potpunosti ostavio preče”.
- Predaja Džabira, radijallahu anhu, koju bilježi Mervezi [Ta’azimu kadris-salati, 2/877-892], od Mudžahida da je upitao Džabira: “Šta je kod vas za vrijeme Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, razdvajalo kufr od imana?” Pa je rekao: “Namaz!”
Isto tako, preko Ebu-Zubejra da je čuo Džabira b. Abdullaha da je, kada ga je neki čovjek upitao: “Jeste li grijeh smatrali nevjerstvom?”, rekao: “Ne, ali između čovjeka i kufra jeste ostavljanje namaza”.
Sened prvog hadisa je dobar (hasen) zbog Muhammeda b. Ishaka, koji je ovdje ispoljio da je čuo. A sened drugog hadisa je vjerodostojan. Džabir, radijallahu anhu, je pojasnio da je kod njih za vrijeme Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, granica između kufra i imana bila namaz. Te da su pod kufrom podrazumijevali veliki kufr, jer je Džabir napravio razliku između kufra koji je ovdje ostavljanje namaza i grijeha kojeg – kada čovjek učini, ne postaje nevjernik. A kada ostavljanje namaza ne bi bilo veliki kufr, ne bi u razdvajanju njega i grijeha bilo ikakve koristi.
2. Druga stvar: Smatranje onoga koji ostavlja namaz nevjernikom nije mišljenje jednog dijela ashaba, već se prenosi njihov koncenzus. Šejh Usejmin kaže [Pitanja putem telefona od strane uprave daveta u Kataru]: “Došli su dokazi iz Kur’ana, sunneta, zdravog rezoniranja i koncenzusa ashaba kojeg prenosi više učenjaka da je ostavljač namaza nevjernik: bit će vječito u Vatri, i ne spada pod Allahovu volju – mešiet (u oprostu)”.
Ja cu samo spomenuti one koji prenose koncenzus:
-Maloprijašnji govor Omera, radijallahu anhu: “Nema islama onome ko ostavi namaz!”, a drugom rivajetu: “Nema udjela u islamu onome ko ostavi namaz!”
U svojoj knjizi “Es-salatu ve hukmu tarikiha” (“Namaz i propis onoga ko ga ostavlja”), Ibnul-Kajjim je ovo svrstao u koncenzus ashaba kada je riječ o kufru ostavljača namaza, rekavši o Omeru: “Ovo je izgovorio u prisustvu ashaba i oni mu to nisu negirali. Slično ovome smo spomenuli i od Muaza b. Džebela, Abdur-Rahmana b. Aufa i Ebu-Hurejre, i ne zna se da im je i jedan ashab oprečan u tome”.
- Navedene riječi Džabira, radijallahu anhu, kada ga je Mudžahid upitao: “Šta je kod vas, za vrijeme Posalnika, sallallahu alejhi ve sellem, razdvajalo kufr od imana?” Pa je rekao: “Namaz”. U ovome je dokaz koncenzusa, i još više od toga: a to je da ovaj hadis ima propis merfu- hadisa, kao što je ustanovljeno u knjigama mustalaha jer se događaj pripisuje vremenu Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem.
- Abdullah b. Šekik, plemeniti tabi’in, koji je sreo velike ashabe kaže: “Ashabi nisu smatrali ostavljanje nijednog djela kufrom, osim namaza”. Predaju bilježe Tirmizi (5/14, 2622) Mervezi [Ta’azimu kadris-salati 2/904, 948]; lanac predaje je vjerodostojan. Predaju su vjerodostojnom ocijenili: Hakim, Nevevi i Albani, rahimehumullah.
Ševkani kaže [Nejlul-evtar 1/372]: "Očigledno je iz njegovoga izraza (Abdullaha b. Šekika) da je oko ovih riječi koncenzus ashaba jer njegove riječi: “Ashabi Allahovoga Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem” upućuju na spomen veće grupe ljudi koja je ujedinjena na jednom stavu.”
-Koncenzus prenosi i imam Ishak b. Rahevejh. Mervezi kaže [Ta’azimu kadris-salati 2/929]: “Čuo sam Ishaka gdje kaže: “Pritvrđeno je od Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da je ostavljač namaza kafir, i to je bilo mišljenje učenjaka od vremena Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, pa do dan-danas da je onaj ko namjerno ostavi namaz bez ikakva opravdanja tako da prođe čitavo namasko vrijeme, kafir”.
- I kaže Ibn-Nasr el-Mervezi [Ta’azimu kadris-salati, 2/925]: “Spomenuli smo predaje od Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, koje govore o kufru onoga ko ostavlja namaz i njegovom izlasku iz vjere te dozvoljenosti borbe protiv onoga koji se sustegne od njegova obavljanja. Od ashaba, radijallahu anhum, se prenosi isto tako i nije nam prenešeno od nijednog od njih nešto što je oprečno tome”.
Odgovarajući onima koji u ovoj meseli nisu uzeli govor ashaba, Ibn-Hazm kaže [Muhalla, 2/242]: "Ne znamo da je iko oprečan ashabima koje smo spomenuli. Oni grde kada je neko oprečan jdnom ashabu onda kada se to podudara sa njihovim prohtjevima, a prenosi se od Omera, Muaza, Abdur-Rahmana b. Aufa, Muaza b. Džebela, Ebu-Hurejre i ostalih ashaba, radijallahu anhum, da je onaj ko jedan farz ostavi namjerno tako da istekne njegovo vrijeme kafir, murtedd (otpadnik od vjere)”.
- Kaže Abdul-Hakk el-Ešbili u svojoj knjizi “Namaz” (Njegov govor prenosi Ibn-Kajjim u svojoj knjizi “Namaz i propis onoga ko ga ostavlja”, 67. str.): “Skupina ashaba i onih koji su došli nakon njih su smatrali nevjernikom onoga ko ostavi namaz namjerno tako da istekne njegovo vrijeme. Od njih su: “Omer ibnul-Hattab, Muaz b. Džebel, Abdullah b. Mes'ud, Ibn-Abbas, Džabir i Ebu-Derdaa. To se prenosi i od Alije, a oni su ashabi”.
IZVOR: KNJIGA ''GOVOR UČENJAKA O UVRŠTAVANJU DJELA TJELESNIH ORGANA I UDOVA U POJAM IMANA'' (Dr.Isam b. Abdullah es-Senani, recenzija Salih ibn Fevzan el-Fevzan) ; uvod preuzet sa www.stazomislama.com
Tekst na istu temu (Da li se 4 imama smatraju većinom učenjaka i propis ostavljača namaza): https://trebasilma.blogspot.com/2018/02/da-li-se-4-imama-smatraju-vecinom.html
A ja ću od tih hadisa spomenuti slijedeće:
Hadis kojeg bilježi Muslim (1/88, 134) od Džabira b. Abdullaha, radijallahu anhu, da je rekao Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: “Između čovjeka i širka i kufra je ostavljanje namaza”. A u rivajetu Tirmizije (5/13, 2618): “Između kufra i imana jeste ostavljanje namaza”. A kod Nesaija (1/232): “Ono što razdvaja čovjeka od kufra jeste ostavljanje namaza”.
Isto tako bilježe imam Ahmed (5/364), Tirmizi (5/13, 2621), Nesai (1/231), Ibn-Madže (1/564, 1079) i ostali od Burejde el-Eslemija, radijallahu anhu, da je rekao:
“Rekao je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: “Ugovor koji razdvaja između nas i njih jeste namaz. Pa ko ga ostavi – nevjernik je”. Hadis je skupina učenjaka ocijenila vjerodostojnim poput Tirmizija, Nesaija, Hakima, Ibn-Hibbana i ostalih, Allah im se smilovao. A nema sumnje da se pod kufrom ovdje cilja na veliki kufr, kao što ćemo to kasnije pojasniti.
Šta je očigledno u meseli ostavljanja namaza?
Očigledno je da se niko ne treba dvoumiti kada je riječ o pitanju nevjerstva onoga ko ostavlja namaz, i to zbog dvije stvari pored gore navedenoga, koje oni – koji su suprotnog mišljenja – ne mogu izbjeći.
1. Prva stvar: Kufr onoga ko ostavlja namaz jeste veliki kufr, i njegov izlazak iz vjere je upravo ono što su razumjeli ashabi. U kontekstu govora onih koji ostavljača namaza smatraju nevjernikom šejh Usejmin, rahimehullah, kaže [Šerhu el-mumti']: “Što se tiče govora ashaba njih je puno. Prenosi se od 16 ashaba, a među njima je i Omer b. el-Hattab”. A spomenut ćemo i govor nekih učenjaka koji su shvatili da se govor ashaba odnosi na veliki kufr koji izvodi iz vjere.
Evo nekih od tih predaja:
- Predaja Omera, radijallahu anhu, koju bilježi Ibn Ebi-Šejbe [El-Iman 34, 103]; Mervezi [Ta’azimu kadris-salati 2/892, 923 sve do 929]): “Nema udjela u islamu onome ko ostavi namaz”. Lanac predaje je vjerodostojan do Omera, radijallahu anhu. Prenosi se od Omera preko više puteva. Predaja jasno ukazuje da Omer, radijallahu anhu, smatra onoga ko ostavlja namaz nevjernikom velikog kufra, kao što ćemo pojasniti.
-Predaja Huzejfe, radijallahu anhu, a koju bilježi Buharija (1/215, 791), kada je rekao čovjeku koga je vidio da ne upotpunjava ruku’u i sedždu: “Nisi klanjao! I kada bi umro, umro bi mimo fitre u kojoj je Allah stvorio Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem”.
Adžurijj, rahimehullah, nakon sto je spomenuo ovu i druge predaje, kaže [Šeria’, 1/296]: “Ovo upućuje da je namaz od imana, tako da onaj ko ne klanja – nema ni imana ni islama.”
Hafiz Ibn-Hadžer kaže [Fethul-Bari, 2/321]: “Ovu predaju su kao dokaz uzeli oni koji ostavljača namaza smatraju nevjernikom, jer je očevidno da je Huzejfe negirao islam onome ko je izostavio neke od njenih ruknova, tako da je negiranje islama onome ko ga je u potpunosti ostavio preče”.
- Predaja Džabira, radijallahu anhu, koju bilježi Mervezi [Ta’azimu kadris-salati, 2/877-892], od Mudžahida da je upitao Džabira: “Šta je kod vas za vrijeme Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, razdvajalo kufr od imana?” Pa je rekao: “Namaz!”
Isto tako, preko Ebu-Zubejra da je čuo Džabira b. Abdullaha da je, kada ga je neki čovjek upitao: “Jeste li grijeh smatrali nevjerstvom?”, rekao: “Ne, ali između čovjeka i kufra jeste ostavljanje namaza”.
Sened prvog hadisa je dobar (hasen) zbog Muhammeda b. Ishaka, koji je ovdje ispoljio da je čuo. A sened drugog hadisa je vjerodostojan. Džabir, radijallahu anhu, je pojasnio da je kod njih za vrijeme Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, granica između kufra i imana bila namaz. Te da su pod kufrom podrazumijevali veliki kufr, jer je Džabir napravio razliku između kufra koji je ovdje ostavljanje namaza i grijeha kojeg – kada čovjek učini, ne postaje nevjernik. A kada ostavljanje namaza ne bi bilo veliki kufr, ne bi u razdvajanju njega i grijeha bilo ikakve koristi.
2. Druga stvar: Smatranje onoga koji ostavlja namaz nevjernikom nije mišljenje jednog dijela ashaba, već se prenosi njihov koncenzus. Šejh Usejmin kaže [Pitanja putem telefona od strane uprave daveta u Kataru]: “Došli su dokazi iz Kur’ana, sunneta, zdravog rezoniranja i koncenzusa ashaba kojeg prenosi više učenjaka da je ostavljač namaza nevjernik: bit će vječito u Vatri, i ne spada pod Allahovu volju – mešiet (u oprostu)”.
Ja cu samo spomenuti one koji prenose koncenzus:
-Maloprijašnji govor Omera, radijallahu anhu: “Nema islama onome ko ostavi namaz!”, a drugom rivajetu: “Nema udjela u islamu onome ko ostavi namaz!”
U svojoj knjizi “Es-salatu ve hukmu tarikiha” (“Namaz i propis onoga ko ga ostavlja”), Ibnul-Kajjim je ovo svrstao u koncenzus ashaba kada je riječ o kufru ostavljača namaza, rekavši o Omeru: “Ovo je izgovorio u prisustvu ashaba i oni mu to nisu negirali. Slično ovome smo spomenuli i od Muaza b. Džebela, Abdur-Rahmana b. Aufa i Ebu-Hurejre, i ne zna se da im je i jedan ashab oprečan u tome”.
- Navedene riječi Džabira, radijallahu anhu, kada ga je Mudžahid upitao: “Šta je kod vas, za vrijeme Posalnika, sallallahu alejhi ve sellem, razdvajalo kufr od imana?” Pa je rekao: “Namaz”. U ovome je dokaz koncenzusa, i još više od toga: a to je da ovaj hadis ima propis merfu- hadisa, kao što je ustanovljeno u knjigama mustalaha jer se događaj pripisuje vremenu Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem.
- Abdullah b. Šekik, plemeniti tabi’in, koji je sreo velike ashabe kaže: “Ashabi nisu smatrali ostavljanje nijednog djela kufrom, osim namaza”. Predaju bilježe Tirmizi (5/14, 2622) Mervezi [Ta’azimu kadris-salati 2/904, 948]; lanac predaje je vjerodostojan. Predaju su vjerodostojnom ocijenili: Hakim, Nevevi i Albani, rahimehumullah.
Ševkani kaže [Nejlul-evtar 1/372]: "Očigledno je iz njegovoga izraza (Abdullaha b. Šekika) da je oko ovih riječi koncenzus ashaba jer njegove riječi: “Ashabi Allahovoga Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem” upućuju na spomen veće grupe ljudi koja je ujedinjena na jednom stavu.”
-Koncenzus prenosi i imam Ishak b. Rahevejh. Mervezi kaže [Ta’azimu kadris-salati 2/929]: “Čuo sam Ishaka gdje kaže: “Pritvrđeno je od Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da je ostavljač namaza kafir, i to je bilo mišljenje učenjaka od vremena Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, pa do dan-danas da je onaj ko namjerno ostavi namaz bez ikakva opravdanja tako da prođe čitavo namasko vrijeme, kafir”.
- I kaže Ibn-Nasr el-Mervezi [Ta’azimu kadris-salati, 2/925]: “Spomenuli smo predaje od Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, koje govore o kufru onoga ko ostavlja namaz i njegovom izlasku iz vjere te dozvoljenosti borbe protiv onoga koji se sustegne od njegova obavljanja. Od ashaba, radijallahu anhum, se prenosi isto tako i nije nam prenešeno od nijednog od njih nešto što je oprečno tome”.
Odgovarajući onima koji u ovoj meseli nisu uzeli govor ashaba, Ibn-Hazm kaže [Muhalla, 2/242]: "Ne znamo da je iko oprečan ashabima koje smo spomenuli. Oni grde kada je neko oprečan jdnom ashabu onda kada se to podudara sa njihovim prohtjevima, a prenosi se od Omera, Muaza, Abdur-Rahmana b. Aufa, Muaza b. Džebela, Ebu-Hurejre i ostalih ashaba, radijallahu anhum, da je onaj ko jedan farz ostavi namjerno tako da istekne njegovo vrijeme kafir, murtedd (otpadnik od vjere)”.
- Kaže Abdul-Hakk el-Ešbili u svojoj knjizi “Namaz” (Njegov govor prenosi Ibn-Kajjim u svojoj knjizi “Namaz i propis onoga ko ga ostavlja”, 67. str.): “Skupina ashaba i onih koji su došli nakon njih su smatrali nevjernikom onoga ko ostavi namaz namjerno tako da istekne njegovo vrijeme. Od njih su: “Omer ibnul-Hattab, Muaz b. Džebel, Abdullah b. Mes'ud, Ibn-Abbas, Džabir i Ebu-Derdaa. To se prenosi i od Alije, a oni su ashabi”.
IZVOR: KNJIGA ''GOVOR UČENJAKA O UVRŠTAVANJU DJELA TJELESNIH ORGANA I UDOVA U POJAM IMANA'' (Dr.Isam b. Abdullah es-Senani, recenzija Salih ibn Fevzan el-Fevzan) ; uvod preuzet sa www.stazomislama.com
Tekst na istu temu (Da li se 4 imama smatraju većinom učenjaka i propis ostavljača namaza): https://trebasilma.blogspot.com/2018/02/da-li-se-4-imama-smatraju-vecinom.html
No comments:
Post a Comment