Da li ehlul-kitabije potpadaju pod termin ''mušrici''? Muhammed El-Emin Eš-Šenkiti

Pitanje: 

Da li termin mušrici uključuje i ehlu-kitabije (jevreje i kršćane)?

Odgovor:
U Kur'anu se pravi razlika između mušrika i ehlul-kitab, kao dokaz tome u suri El-Maide Allah kaže: 

لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِّلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَ‌كُوا ۖ وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَ‌بَهُم مَّوَدَّةً لِّلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَ‌ىٰ

''Ti ćeš, sigurno, naći da su vjernicima najljući neprijatelji jevreji i mnogobošci; i svakako ćeš naći da su vjernicima najbliži prijatelji oni koji govore: "Mi smo kršćani", zato što među njima ima svećenika i monaha i što se oni ne ohole. ” [5:82]

U ovom slučaju spominjanje dva termina jednog pored drugog tj. ''najljući neprijatelji jevreji i mušrici'' ukazuje da ima razlika među njima ako se uzme ono što je očito iz lingvističkog značenja.

Ovi termini dolaze jedni uz druge na mnogim mjestima kao u prošlom ajetu ili u ajetima:

لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ مُنْفَكِّينَ

''Nisu se oni koji ne vjeruju od pripadnika Knjige i mušrici razdvojili, dok im nije došao jasan dokaz''[98:1]

I ajet:

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ

''Uistinu! Oni od sljedbenika Knjige i mušrici koji ne vjeruju biće u vatri Džehennema, vječno u njoj. Ti takvi su najgora stvorenja.'' [98:6]

I ajet:

مَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلَا الْمُشْرِكِينَ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْكُمْ مِنْ خَيْرٍ مِنْ رَبِّكُمْ

''Ne vole oni koji ne vjeruju između sljedbenika Knjige niti mušrici da vam se spusti ikakvo dobro od Gospodara vašeg. A Allah odabire milosti Svojoj koga hoće, i Allah je Posjednik dobrote veličanstvene. ''[2:105]

I Allahove riječi:

لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِيرًا

''Sigurno ćete biti iskušavani u imecima vašim i dušama vašim, i sigurno ćete čuti od onih kojima je data Knjiga prije vas i od onih koji pridružuju, uvredu mnogu. A ako se strpite i budete bogobojazni, pa uistinu, to je od stvari odlučnosti. ''[3:186]

Kao i na drugim mjestima. Ono što je očito iz spominjanja dva termina zajedno je da ima neke razlike među njima jer ukoliko bi se kazalo da ponavljanje dvije stvari jedne pored druge ukazuje da su to identične stvari to bi zahtjevalo dodatne dokaze koji jasno ukazuju na to.
Jedan od dokaza koji se često spominje je da je Omer ibn Abdul-Aziz naredio da se ehlul-kitabije spoje s mušricima u zabrani da pristupaju mesdžidul haremu. Ovo se bazira na činjenici da Allah direktno spominje u suri Et-Tevba da ehlul-kitab jevreji i kršćani spadaju u veću kategoriju mušrika. Zbog toga što se direktno u Kur'anu objašnjava da su dio mušrika onda oni potpadaju pod riječi:

إِنَّمَا الْمُشْرِ‌كُونَ نَجَسٌ

''Zaista su mušrici nečist'' [9:28]

I u ovo nema sumnje. A Ajet u kojem se objašnjava da su oni dio veće kategorije mušrika su Allahove riječi:

وَقَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ‌ ابْنُ اللَّـهِ وَقَالَتِ النَّصَارَ‌ى الْمَسِيحُ ابْنُ اللَّـهِ ۖ ذَٰلِكَ قَوْلُهُم بِأَفْوَاهِهِمْ ۖ يُضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذِينَ كَفَرُ‌وا مِن قَبْلُ ۚ قَاتَلَهُمُ اللَّـهُ ۚ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ * اتَّخَذُوا أَحْبَارَ‌هُمْ وَرُ‌هْبَانَهُمْ أَرْ‌بَابًا مِّن دُونِ اللَّـهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْ‌يَمَ وَمَا أُمِرُ‌وا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَـٰهًا وَاحِدًا ۖ لَّا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِ‌كُونَ

''A govore jevreji: "Uzejr je sin Allahov"; i govore kršćani: "Mesih je sin Allahov." To je govor njihov - usta njihovih, oponašaju govor onih koji nisu vjerovali ranije. Ubio ih Allah! Kako se odvraćaju! (30) Uzimaju rabine svoje i monahe svoje gospodima mimo Allaha, i Mesiha, sina Merjemina. A naređeno im je samo da obožavaju Boga Jedinog, nema boga osim Njega. Slavljen neka je On od onog šta pridružuju(jušrikun)! ''[9:30-31]

Uzmi u obzir Allahove riječi:

سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِ‌كُونَ

''SubhanAllahu amma jušrikun'' (transliteracija)

''Allah je daleko naspram onoga kako mu oni širk čine'' [9:31] (približan prijevod značenja)

Ovdje se jasno vidi da se termin širk upotrebljava za ono što oni rade (Izvršilac radnje širka se naziva mušrik) pa je iz toga jasno da se oni svrstavaju u ajet:

إِنَّمَا الْمُشْرِ‌كُونَ نَجَسٌ

''Zaista su mušrici (oni koji čine širk) nedžes (prljavština)'' [9:28]

Razlog zbog kojeg se pravi razlika između ehlul-kitabija i mušrika spominjajući ih jedne pored drugih a ne svrstavajući ih pod jedan naziv je slijedeći:

أنهم جميعا مشركون , والمغايرة التي سوغت عطف بعض المشركين على بعض هي اختلافهم في نوع الشرك

Svi su mušrici ali je razlika među njima zbog čega se spominju odvojeno u vrsti širka kojeg čine. 

Širk mušrika tj. onih koji nisu Ehlul-kitab je bio širk u ibadetu a ehlul-kitabije nisu obožavali idole nego su karekteristični po širku-rububijeta kao što se vidi u Allahovim riječima:

اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ

''Oni, pored Allaha, bogovima smatraju svećenike svoje i monahe svoje i Mesiha, sina Merjemina...'' [9:31]

A onaj ko uzme za gospodara nekog mimo Allaha onda čini širk er-rububijeta (Allahovo jedinstvo u božanstvenosti). Tvrdnja da je Uzejr Allahov sin ili Mesih da je sin Allahov spada u širk Er-Rububijeh. A i Širk-Rububijeh spada pod obožavanje nečeg mimo Allaha što se vidi iz ajeta:

وَمَا أُمِرُ‌وا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَـٰهًا وَاحِدًا ۖ لَّا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِ‌كُونَ

a naređeno im je da se samo jednom Bogu klanjaju – nema boga osim Njega. On je vrlo visoko iznad onih koje oni Njemu ravnim smatraju. [9:31]

Odgovorio:  Muhammed El-Emin Eš-Šenkiti

Izvor: [Majaalis ma’a Fadheelah al-Sheikh Muhammad al-Ameen al-Jankee al-Shinqitee pg. 84, 101-104] https://tulayhah.wordpress.com/2016/05/30/does-the-term-al-mushrikoon-include-the-ahl-al-kitaab-imam-al-shinqitee/

DODATAK. Arapski mušrici su smatrali Allaha Stvoriteljem ali su koristili svoje idole kao posrednike i nisu Allahu molili direktno. Ibn ‘Abbas, El-Hasen, Mudžahid, ‘Amir, Eš-Ša’bi i većina mufessira su rekli: “Većina ljudi su vjerovali u Allaha putem prve vrste tevhida (rububijeta) a pridruživali su mu sudruga u drugoj vrsti tevhida, tj. u ‘ibadetu. Prenio je El-Vahidi od mufessira da mušrici obožavaju ta božanstva kako bi se ona kod Allaha zauzimala za njih. A Katade kaže: “Oni bi na pitanja: Ko je vaš Gospodar? Ko je vaš Tvorac? Ko je Stvoritelj nebesa i Zemlje i ko spušta s neba kišu? – odgovarali: ’Allah’. Bilo bi im rečeno: A šta znači vaše obožavanje kipova? ‘Da nas približe Allahu i da se za nas kod Njega zauzimaju’ – rekli bi oni.
Dok su kršćani i jevreji bili karetkeristični po tome što su pored Allaha njemu pripisali sinove kao jednake sudruge.